بهترین دکتر اختلال دو قطبی

اختلال دوقطبی بیشتر با نام  شیدایی یا افسردگی شناسایی می شود و یک نوع اختلال روانی به حساب می آید و یکی از پایدار ترین عوامل پیدایش این بیماری ژنتیک یا همان سابقه ی خانوادگی است و گاهي ممکن است توسط استرس و يا بيماري به وجود بیاید.

اختلال دو قطبی چیست؟

اختلال دوقطبی یا شیدایی یک اختلال روانی است که باعث تغییرات شدید در خلق و خو می‌شود. در این اختلال، فرد ممکن است از حالت شیدایی با احساس خوشحالی زیاد، انرژی بالا و بی‌خیالی به حالت افسردگی با احساس غم، ناامیدی و بی‌ارادگی تغییر کند. این نوسانات خلقی می‌تواند بر زندگی فرد تأثیر زیادی بگذارد و روابط اجتماعی، شغلی و شخصی او را تحت تأثیر قرار دهد. اختلال دوقطبی معمولاً در سنین جوانی، مخصوصاً در دهه دوم زندگی بروز می‌کند، اما می‌تواند در نوجوانان و حتی کودکان نیز دیده شود. این اختلال در خانم‌ها و آقایان به یک اندازه مشاهده می‌شود و باعث تغییرات اساسی در شخصیت و رفتار فرد می‌شود. برای مدیریت این اختلال، درمان‌های دارویی و روان‌درمانی مورد استفاده قرار می‌گیرند که هدف آن‌ها تثبیت خلق و پیشگیری از نوسانات شدید است. اگر فردی علائم اختلال دوقطبی را تجربه کند، مراجعه به متخصص روانپزشکی برای درمان مناسب ضروری است.

همه‌ی ما در طول زندگی خود تجربه‌هایی از ناامیدی و سرخوشی داشته‌ایم. این تغییرات معمولاً بخشی از روند طبیعی زندگی هستند و بستگی به روحیات و شرایط هر فرد دارند. با این حال، گاهی اوقات این تغییرات آنقدر شدید می‌شوند که فرد از حالت عادی خود فاصله می‌گیرد و این تغییرات به یک اختلال تبدیل می‌شود که به آن اختلال دوقطبی گفته می‌شود. همانطور که از نام آن پیداست، اختلال دوقطبی موجب بروز دوره‌های مختلف رفتاری در فرد می‌شود. این نوسانات خلقی ممکن است هفته‌ها یا حتی ماه‌ها ادامه داشته باشد و تفاوت زیادی با تغییرات معمولی که افراد عادی تجربه می‌کنند، دارد. در اختلال دوقطبی، فرد ممکن است در بهترین حالت دچار افسردگی شدید شود و از طرفی، دوره‌هایی از فعالیت و انرژی بیش‌ازحد را تجربه کند. این تغییرات غیرعادی در روحیه و انرژی، فرد را از انجام کارهای روزمره ناتوان می‌کند و در برخی موارد، می‌تواند تا حدی شدید باشد که فرد نتواند وظایف و مسئولیت‌های خود را به درستی انجام دهد.

شیدایی یک نوع اختلال روانی است که با شادی و انرژی کاذب همراه است و فرد احساس خوشبینی بیش از حد می‌کند. این اختلال به صورت دوره‌ای بروز می‌کند و فرد در طول زندگی خود این نوسانات خلقی را تجربه خواهد کرد. ممکن است فرد یک هفته در حالت شیدایی، پرانرژی و شاد باشد و در هفته بعد به طور کامل در افسردگی و گوشه‌گیری فرو رود. علائم حالت شیدایی شامل احساس خود بزرگ‌بینی، باور به داشتن قدرت‌های فوق‌العاده و توانایی انجام هر کاری است. در حالی که در حالت افسردگی، فرد ممکن است احساس شدید گناه، احساس بدترین بودن و حتی گاهی حس نداشتن خود را تجربه کند. این تغییرات و نوسانات در رفتارها و خلق‌وخو در برخی افراد مشاهده می‌شود، اما در افرادی که به اختلال دوقطبی دچار هستند، این تغییرات به شدت بیشتر و غیرقابل کنترل است. این اختلال معمولاً در افرادی که شخصیت پرانرژی و بسیار فعال دارند، خود را نشان می‌دهد.

اختلال دوقطبی یا شیدایی در برخی افراد می‌تواند به شدت بر افکار و رفتار آنها تاثیر بگذارد. در این وضعیت، فرد ممکن است افکار عجیبی نسبت به خود داشته باشد، تصمیمات غیرمعقول بگیرد و به صورت غیرارادی رفتارهایی پرخطر و شرم‌آور از خود نشان دهد. این حالت، مانند افسردگی، می‌تواند زندگی فرد را به طور کامل مختل کند و باعث شود که فرد دچار توهمات شنوایی، بویایی، لمس و حتی دیداری شود، به این معنی که اشخاص یا اشیایی را مشاهده کند که در واقع وجود ندارند.

اگر این وضعیت به شدت رخ ندهد، به آن شیدایی خفیف می‌گویند و این اختلال معمولاً با علائم روحی، فکری، جسمی و رفتاری خاص خود همراه است:

علائم روحی:

• شادی و هیجان زیاد و بی‌دلیل
• عصبانیت از کسانی که با این شادی کاذب همراه نمی‌شوند
• احساس برتری بی‌جا

علائم فکری:

• داشتن ایده‌های شگفت‌انگیز و هیجان‌آور
• تغییر سریع ایده‌ها و فکر کردن به موضوعات مختلف
• شنیدن صداهایی که فقط فرد بیمار قادر به شنیدن آن‌ها است

علائم جسمی:

• احساس بی‌میلی به خوابیدن
• داشتن انرژی کاذب و زیاد
• افزایش میل جنسی

علائم رفتاری:

• احساس صمیمیت بیش از حد با دیگران
• برنامه‌ریزی‌های بلندپروازانه و غیرواقعی
• صحبت کردن سریع و نامفهوم
• تصمیم‌گیری‌های عجولانه که ممکن است به نتایج منفی منجر شود
• ولخرجی و رفتارهای بی‌دلیل و پرجنب‌وجوش

گاهی فرد مبتلا به این اختلال ممکن است متوجه تغییرات رفتاری خود نشود و حتی دیگران نیز نتوانند بلافاصله آن را تشخیص دهند. در چنین شرایطی، اگر کسی متوجه این تغییرات شود و آن را با فرد بیمار مطرح کند، ممکن است او ناراحت و عصبانی شود. همچنین، این اختلال می‌تواند باعث مشکلاتی در برقراری ارتباطات اجتماعی و انجام فعالیت‌های روزمره شود. اگر علائم شدید شوند، ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان باشد. با درمان مناسب توسط یک روانپزشک ماهر، بیماران می‌توانند به زندگی عادی خود بازگردند. اما در صورتی که بی‌توجهی به درمان ادامه یابد، این اختلال ممکن است به مراحل جدی‌تری مانند جنون منجر شود.

عوامل مختلفی می‌توانند موجب تشدید اختلال دوقطبی شوند. برخی از این عوامل عبارتند از:

1. وجود سابقه خانوادگی: داشتن فردی با اختلال دوقطبی در خانواده می‌تواند ریسک ابتلا به این اختلال را افزایش دهد. این موضوع نشان‌دهنده تاثیر عوامل ژنتیکی در بروز این بیماری است.
2. مصرف مواد و الکل: مصرف بیش از حد مواد مخدر یا الکل می‌تواند به تشدید علائم اختلال دوقطبی منجر شود. این مواد ممکن است بر عملکرد مغز تاثیر گذاشته و موجب افزایش نوسانات خلقی و رفتاری شوند.
3. تجربه استرس یا تروما: تجربه دوره‌های استرس شدید یا تروماهای روانی می‌تواند عامل مهمی در بروز و تشدید اختلال دوقطبی باشد. موقعیت‌های استرس‌زا ممکن است موجب بروز دوره‌های شیدایی یا افسردگی شوند.
4. شرایط خاص سلامتی: برخی از مشکلات سلامتی مانند اختلالات هورمونی، بیماری‌های مزمن یا مشکلات روانی دیگر می‌توانند تاثیر منفی بر وضعیت فرد داشته و موجب تشدید علائم اختلال دوقطبی شوند.

توجه به این عوامل و مدیریت آن‌ها می‌تواند به کاهش شدت علائم و کنترل بهتر اختلال دوقطبی کمک کند.

درمان اختلال دوقطبی چیست؟

اگر شما یا یکی از اعضای خانواده علائم اختلال دوقطبی را تجربه می‌کنید، بسیار مهم است که این موضوع را با یک پزشک یا روانشناس در میان بگذارید. برای تشخیص این بیماری، روانشناس معمولاً سوالاتی درباره سابقه بیماری روانی در خود شما و اعضای خانواده می‌پرسد. همچنین با استفاده از تست‌های معتبر، اختلال دوقطبی تشخیص داده می‌شود یا ممکن است شواهدی از بیماری دیگری مشاهده شود.

یکی از روش‌های دیگر برای تشخیص اختلال دوقطبی بررسی علائم فرد، وضعیت سلامت جسمی، مشکلات تیروئیدی یا استفاده از مواد و الکل است. این ارزیابی‌ها می‌توانند کمک کنند تا مطمئن شویم که علائم ناشی از اختلال دوقطبی است یا مشکلات دیگر.

خوشبختانه درمان اختلال دوقطبی امکان‌پذیر است. هرچه درمان زودتر آغاز شود، شدت علائم کاهش می‌یابد. با این حال، به دلیل ماهیت مزمن این بیماری، درمان آن نیاز به زمان و پیگیری طولانی‌مدت دارد. افرادی که تجربه حداقل چهار دوره روحی در سال دارند یا مشکلات مصرف الکل و مواد را همزمان با اختلال دوقطبی دارند، معمولاً درمانشان دشوارتر و پیچیده‌تر خواهد بود. بنابراین، پیگیری درمان و همکاری با تیم پزشکی می‌تواند به کنترل بهتر بیماری کمک کند.

ترکیب دارو درمانی و روان‌درمانی یکی از مؤثرترین روش‌ها برای درمان اختلال دوقطبی است. علاوه بر این، از بیماران خواسته می‌شود که علائم روحی خود، اتفاقات روزانه، الگوی خواب و روش‌های درمانی‌شان را در یک جدول ثبت کنند. تجربه‌ها نشان داده است که نوشتن این اطلاعات به فرد بیمار کمک می‌کند تا بهتر از تغییرات خلقی و رفتاری خود آگاه شود و روند درمان را بهتر پیگیری کند.

این روش همچنین به بیمار این امکان را می‌دهد که در زمان مناسب از بروز تغییرات خلقی یا اپیزودهای دوقطبی جلوگیری کند. حتی زمانی که هیچ مانعی در مسیر درمان وجود ندارد، احتمال بروز نوسانات خلقی همچنان ممکن است. در چنین شرایطی، هرگونه تغییر در وضعیت بیمار باید فوراً با پزشک در میان گذاشته شود تا از بروز مشکلات جدی جلوگیری شود و درمان به موقع صورت گیرد.

یکی از بهترین پزشکان اختلال دو قطبی در ایران را بشناسید !

دارو برای بیماری دوقطبی چیست؟

اگرچه ممکن است پزشکان عمومی بدون تخصص روان‌پزشکی داروهای روان‌گردان تجویز کنند، اما توصیه می‌شود که افراد مبتلا به اختلال دوقطبی برای درمان خود حتماً به روان‌پزشک مراجعه کنند. روان‌پزشکان توانایی تشخیص و تجویز داروهای مناسب برای درمان این اختلال را دارند.

در درمان اختلال دوقطبی معمولاً از چند نوع دارو استفاده می‌شود. برای کنترل دوره‌های شیدایی، داروهای تثبیت‌کننده‌ی خلقی، مانند لیتیم، تجویز می‌شود. لیتیم یکی از شناخته‌شده‌ترین داروهای تثبیت‌کننده‌ی خلق است که به تایید سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) رسیده است. این دارو عمدتاً برای جلوگیری از بدتر شدن دوره‌های شیدایی و کنترل رفتارهای مرتبط با آن استفاده می‌شود و تأثیر بسیار خوبی در بهبود وضعیت بیمار دارد.

در درمان اختلال دوقطبی علاوه بر لیتیم، داروهای ضد تشنج نیز می‌توانند برای تثبیت خلق و خوی مؤثر باشند. برخی از این داروها شامل لاموتریژین (لامیکتال)، والپروئیک اسید (دپاکین)، دپاکوت، کاربامازپین (تگرتول) و دیگر داروهای مشابه می‌باشند. در سال 1995، داروی والپروات برای درمان این بیماری توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) تاییدیه گرفت.

گاهی اوقات برای افزایش اثربخشی درمان، ممکن است این داروها با لیتیم یا سایر داروهای ضد تشنج ترکیب شوند. این ترکیب می‌تواند به بهبود کنترل دوره‌های شیدایی و افسردگی کمک کند. همچنین، در صورت لزوم، ممکن است برای مدت کوتاهی از این داروها برای درمان دوره‌های خاص افسردگی و شیدایی استفاده شود تا اثرات مطلوبی در درمان اختلال دوقطبی حاصل گردد.

گاهی اوقات داروهای ضد افسردگی می‌توانند موجب تشدید سریع‌تر اپیزود شیدایی یا هیپومانیا و تغییرات شدید در روحیه شوند. برای جلوگیری از بروز چنین مشکلی، مصرف این داروها باید به صورت ترکیبی با داروهای دیگر انجام شود تا از بروز اثرات منفی جلوگیری گردد. به طور معمول، در کودکان و نوجوانانی که به اختلال دوقطبی مبتلا هستند، استفاده از لیتیم موجب بهبودی قابل توجهی می‌شود، اما گاهی اوقات داروهایی مانند کاربامازپین و والپروات نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.

برای کنترل علائم افسردگی و شیدایی در اختلال دوقطبی، داروهای ضد روان‌پریشی نیز تجویز می‌شوند. برخی از این داروها به تثبیت وضعیت روحی فرد کمک می‌کنند، مانند الانزاپین (زیپرکسا)، کوئتیاپین (سروکوئل) و ریسپریدون (ریسپردال). این داروها می‌توانند به کنترل نوسانات خلقی و بهبود وضعیت روانی بیمار کمک کنند.