هیپنوتیزم یک حالت ذهنی مثل ربودگی یا خلسه است که با انجام آن توجه و تمرکز فرد بالا می رود در حالی که هیپنوتیزم در کل به عنوان حالتی شبیه به خواب گفته می شود اما فرد در این حالت به طور کلی متمرکز است و همراه با داشتن خیال های واقعی پیشنهاد پذیری خاصی را تجربه خواهد کرد،افرادی که حالت هیپنوتیزم دارند معمولا خواب آلود به نظر می آیند،اما واقعیت این است که فرد به طور کامل هوشیار وآگاه است. هیپنوتیزم یک اتفاق کاملا حقیقی است که می شود از آن به عنوان ابزاری درمانی استفاده کرد.
هیپنوتیزم چیست؟
سادهترین تعریف برای هیپنوتیزم این است که هیپنوتیزم یک روش ریلکسیشن همراه با تمرکز است که در آن با کنار زدن ضمیر هشیار، میتوان به ضمیر ناخودآگاه دست پیدا کرد. هیپنوتیزم، که به آن خوابگری نیز گفته میشود، یکی از شاخههای علم روانشناسی است که در آن با استفاده از تلقین، فرد در یک حالت خاص از بیداری قرار میگیرد.
ما همه میدانیم که عادتها، مشکلات، رفتارها و باورهای ما ناشی از ضمیر ناخودآگاه هستند. بر اساس نظریه کوه یخ فروید، ۹۰ درصد از احساسات، افکار و باورهای ما از ضمیر ناخودآگاه سرچشمه میگیرد. هیپنوتیزم این توانایی را دارد که ضمیر ناخودآگاه ما را در دسترس قرار دهد و این، امری شگفتانگیز است.
ویژگی های هیپنوتیزم
یکی از ویژگیهای برجستهای که افراد در هنگام هیپنوتیزم تجربه میکنند، آرامش عمیق و لذتبخش است. این حالت باعث افزایش قدرت تلقینپذیری فرد میشود، بهطوریکه تلقینهای ارائهشده توسط درمانگر یا خود فرد تأثیر عمیقی بر ضمیر ناخودآگاه او میگذارد.
در حالت هیپنوتیزم، قدرت تجسم و تصور ذهنی فرد تقویت میشود و او میتواند تصاویر ذهنی خود را با وضوح و جزئیات بیشتری مشاهده کند. در حدود ۵ تا ۱۰ درصد افراد، این توانایی تا حدی افزایش مییابد که مرز بین تصور و واقعیت برایشان محو میشود. به این مرحله “سومنابولیسم” گفته میشود، که در آن فرد میتواند صحنههایی را با همان کیفیتی که در دنیای واقعی میبیند، در ذهن خود تصور کند.
هیپنوتیزم را میتوان به یک پرتو لیزر تشبیه کرد. همانطور که لیزر، نوری متمرکز و قدرتمند است، هیپنوتیزم نیز میتواند تمرکز ذهن را به حداکثر رسانده و با سرعت و دقت بالا بر ضمیر ناخودآگاه تأثیر بگذارد. بسیاری از افرادی که هیپنوتیزم را تجربه کردهاند، احساس آرامش همراه با نوعی سستی و کرختی در بدن خود دارند، حالتی مشابه لحظهای که فرد تازه از خواب بیدار شده است.
نکتهی مهم این است که در طول هیپنوتیزم، فرد همچنان هوشیاری خود را حفظ میکند و قادر است صداهای اطراف یا صحبتهای درمانگر را بشنود. برخلاف تصور رایج، هیپنوتیزم به معنای خواب رفتن یا بیارادگی کامل نیست، بلکه حالتی از تمرکز عمیق و آگاهی درونی است که میتواند برای مقاصد درمانی و بهبود شخصی مورد استفاده قرار گیرد.
هیپنوتیزم به تنهایی کافی نیست
با وجود فواید گستردهای که هیپنوتیزم دارد، بهتنهایی کاربرد درمانی پایداری ندارد و معمولاً نیاز است با روشهای درمانی دیگر ترکیب شود تا تأثیر طولانیمدت داشته باشد. تلقین ساده در هیپنوتیزم، تغییرات عمیق و دائمی ایجاد نمیکند؛ بلکه برای رسیدن به تغییرات اساسی، نیاز به تمرین مداوم، تکرار و ترکیب آن با روشهای دیگر مانند رواندرمانی وجود دارد.
برخی افراد، انتظارات غیرواقعبینانهای از هیپنوتیزم دارند. برای مثال، تصور میکنند که میتوانند در عرض یک هفته، ۱۰ کیلوگرم وزن کم کنند یا فوراً از یک ترس عمیق خلاص شوند. درحالیکه هیپنوتیزم میتواند به تقویت اراده، تغییر عادات و افزایش انگیزه کمک کند، اما خودِ فرد نیز باید برای ایجاد تغییرات اساسی، تلاش مداوم داشته باشد.
کاربردهای هیپنوتیزم
هیپنوتیزم، بهویژه خودهیپنوتیزم، میتواند برای درمان بسیاری از مشکلات روانی و رفتاری مفید باشد. برخی از کاربردهای مهم آن عبارتند از:
✔ کاهش استرس و اضطراب
✔ بهبود تمرکز و تقویت حافظه
✔ افزایش اعتمادبهنفس
✔ کنترل دردهای مزمن
✔ درمان بیخوابی و بهبود کیفیت خواب
✔ مدیریت وزن و تغییر عادات غذایی
✔ کمک به ترک عادات نامطلوب مانند سیگار کشیدن
با این حال، خودهیپنوتیزم باید با آگاهی و روشهای صحیح انجام شود، زیرا در صورت استفادهی نادرست، ممکن است تأثیرات منفی بر روان فرد بگذارد. مهمترین نکته این است که هیپنوتیزم جایگزین درمانهای پزشکی و روانشناختی نیست، بلکه روشی مکمل برای بهبود کیفیت زندگی است.
خودهیپنوتیزم چیست؟
خودهیپنوتیزم فرایندی است که در آن فرد با استفاده از تمرکز و تفکر، خود را در حالت هیپنوتیزم قرار میدهد. این روش به فرد امکان میدهد که رفتارها، عادتها و تواناییهای خود را از طریق تأثیر بر ضمیر ناخودآگاه تغییر دهد. خودهیپنوتیزم کاملاً ایمن است و تنها نیازمند تمرین و توجه به مراحل زیر است.
مرحله اول: ریلکس شدن و آمادهسازی ذهن
- در محیطی آرام، بدون مزاحمت و نور شدید، روی یک صندلی راحت بنشینید یا دراز بکشید.
- چشمان خود را ببندید و تمام تمرکزتان را روی نفس کشیدن بگذارید.
- هیچ حرکتی انجام ندهید و با هر دم و بازدم، بدن خود را شلتر کنید.
- تصور کنید که انرژی گرمی از کف پاها وارد بدن شما میشود و آرامش را در بدن گسترش میدهد.
- احساس کنید که این انرژی به تدریج از پاها به شکم، قفسه سینه، دستها و در نهایت به سر شما میرسد.
- با هر بازدم، بدن شما سنگینتر و ریلکستر میشود و پلکهایتان نیز سنگینتر میشوند.
مرحله دوم: ورود به حالت هیپنوتیزم
- پس از اطمینان از ریلکس بودن بدن، یکی از دستان خود را انتخاب کنید.
- تصور کنید که دست شما مانند بادکنکی سبک شده و به سمت بالا حرکت میکند.
- اگر این احساس به درستی انجام شود، ممکن است دست شما ناخودآگاه تکان بخورد.
- اگر در ابتدا این اتفاق نیفتاد، ناامید نشوید. تمرین مداوم باعث افزایش توانایی شما در خودهیپنوتیزم میشود.
- پس از مدتی، تصور کنید که دست شما سنگین شده و به آرامی پایین میآید.
- اگر توانستید این حس را ایجاد کنید، شما وارد حالت هیپنوتیزم شدهاید.
مرحله سوم: خروج از حالت هیپنوتیزم
- تصور کنید که بدن شما کمکم به حالت عادی برمیگردد.
- به آرامی چشمان خود را باز کنید.
- دستهای خود را مشت کنید و پاهای خود را حرکت دهید.
- بایستید و کمی راه بروید تا کاملاً از حالت هیپنوتیزم خارج شوید.
نکات مهم
✅ این روش بدون هیچ خطری است و نیازمند تمرین است.
✅ از انجام آن در زمانی که بیش از حد گرسنه یا سیر هستید، خودداری کنید.
✅ تمرکز اصلی باید روی هوشیاری ذهنی باشد و از خواب رفتن جلوگیری کنید.
✅ با تکرار این مراحل، توانایی خود را در خودهیپنوتیزم افزایش خواهید داد.
روش های پزشک در انجام هیپنوتیزم
هیپنوتیزم درمانی یکی از روشهای مکمل در رواندرمانی است که در کنار روشهایی مانند شناختدرمانی و طرحوارهدرمانی برای درمان برخی مشکلات روانشناختی استفاده میشود. برخلاف تصور عموم، این روش تفاوت اساسی با سایر روشهای رواندرمانی ندارد و فرایند درمانی آن شامل چهار مرحلهی اصلی است.
در مرحلهی اول، پزشک نوع مشکل را بررسی کرده و میزان سطحی یا عمیق بودن آن را ارزیابی میکند. این ارزیابی اولیه مهمترین گام برای انتخاب روش درمانی مناسب است. در اولین جلسه، پزشک از طریق گفتوگو با بیمار به شناخت دقیقی از مشکل او میرسد و در صورت لزوم، روشهای درمانی مناسب را تعیین میکند. تشخیص صحیح، پایهی اصلی درمان است و بدون آن، فرایند درمان بینتیجه خواهد بود. به همین دلیل، شروع هیپنوتیزم بدون داشتن آگاهی کافی از مشکل بیمار، منطقی و اصولی نیست.
مرحلهی بعدی، تعیین روش درمانی است. در برخی موارد، پزشک پس از ارزیابی دقیق مشکل بیمار، ممکن است به این نتیجه برسد که روش درمانی دیگری مؤثرتر خواهد بود. هدف اصلی روانشناس این است که در کوتاهترین زمان و به بهترین شکل ممکن، مشکل بیمار را برطرف کند. بنابراین، انتخاب روش درمان باید بر عهدهی پزشک باشد و بیمار باید به این تصمیم اعتماد کند.
در گام بعدی، میزان پذیرش بیمار برای هیپنوتیزم بررسی میشود. این ارزیابی از طریق تستهای استاندارد هیپنوتیزمپذیری انجام میشود. اگر پزشک تشخیص دهد که هیپنوتیزم روش مناسبی برای درمان بیمار است، این مرحله برای تعیین میزان تأثیرپذیری او از هیپنوتیزم انجام خواهد شد.
در مرحلهی آخر، درمان آغاز میشود. فرایند هیپنوتیزم معمولاً بین یک تا پنج جلسه به طول میانجامد که این مدتزمان به میزان استعداد و پذیرش بیمار بستگی دارد. پزشک با ایجاد یک حالت خلسه، درمان را شروع کرده و هیپنوتیزم را همراه با سایر روشهای رواندرمانی به کار میگیرد تا به نتیجهی مطلوب برسد. ترکیب هیپنوتیزم با دیگر تکنیکهای درمانی میتواند تأثیر بیشتری داشته باشد و به بیمار کمک کند تا تغییرات مثبت و پایدارتری را تجربه کند.
10 تا از بهترین دکتر خود هیپنوتیزم را بشناسید!
دکتر علی کربلایی
مرکز روانشناسی و روانپزشکی دکتر کربلایی یکی از بهترین کلینیکهای روانشناسی در تهران است. دکتر علی کربلایی متولد ۱۳۵۹/۱۱/۲۸ از یزد می باشند. در این مرکز روانشناسانی مجرب و با تجربه هر کدام به صورت حرفهای در حیطه تخصصی خود، تحت نظر دکتر کربلایی مشغول به کار میباشند. دغدغه همه افرادی که در این مرکز همکاری دارند کمک به مراجعان است و مراجعان تا انتهای درمان دلسوزانه از پشتیبانی متخصصان این مرکز برخوردار میشوند.
مشاوره و رواندرمانی هم به صورت حضوری و هم آنلاین امکانپذیر است.
درمان بدون دارو و عارضه در کوتاهترین زمان با پیشرفته ترین دستگاهها در این مرکز انجام میشود و از این نظر یکی از مجهزترین مراکز در ایران میباشد.
نقشهبرداری مغز (جدیدترین تکنیک روز دنیا و با بیشترین دقت (۳۹ کاناله)، تی دی سی اس ( TDCS) و آر تی ام اس (rTMS) (دستگاهی که در این کلینیک استفاده می شود برند مگونچر دانمارک با قابلیت Tetha burst بهترین برند موجود در دنیا و ایران می باشد و همه پروتوکل های FDA را به خوبی اجرا میکند).
دکتر علی کربلایی کارشناس برنامه تلویزیونی طبیب و مدرس واحد فیزیولوژی اعصاب و غدد در دانشگاه هستند و یکی از بهترین روانپزشکان ایران به حساب میآیند و کارگاههای متعددی در زمینههای مختلف روانشناسی برای متخصصین برگزار کردهاند. ایشان همچنین ترجمه دو کتاب تخصصی به نام های علائم در ذهن و سیناپس، تالیف کتاب آسکی در روانپزشکی را در کارنامه خود دارند.
سوابق تحصیلی دکتر کربلایی:
- تحصیل دوران راهنمایی و دبیرستان در سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان (تیزهوشان).
- اخذ رتبه 36 در کنکور سراسری سال 1378 پذیرش در رشته پزشکی دانشگاه تهران.
- اخذ بورد تخصصی اعصاب و روان (روانپزشکی) از دانشگاه شهیدبهشتی با رتبه برتر در سال 1393.
- گذراندن دوره فوق تخصصی 8 ماهه آلزایمر و تاسیس کلینیک حافظه.
- مدرک مدرسه بین المللی سردرد
- برگزاری کارگاههای مختلف زوجدرمانی، روابط بین فردی، رواندرمانی اختلالات شخصیت و …
- دارای گواهینامه بین المللی آر تی ام اس از دانشگاه ماستریخ هلند
خدمات:
•روان درمانی
مشاوره خانواده
مشاوره ازدواج و طلاق
• زوج درمانی
•مشاوره جنسی
• درمان اختلالات فردی مانند وسواس، اضطراب، افسردگی، خودکشی، پانیک
•رواندرمانی اعتیاد
• اختلالات حافظه
• اختلالات خواب
• اختلالات جنسی شامل اختلال میل جنسی، برانگیختگی و ارگاسم در خانمها و آقایان، اختلال نعوظ و انزال در آقایان.
• اختلالات روانی کودک و نوجوان شامل اختلال یادگیری، شب ادراری، بیش فعالی و عدم تمرکز، اوتیسم، اضطراب
• اختلالات جسمی-روانی شامل سندروم روده تحریک پذیر، سندروم خستگی مزمن، ملال پیش قاعدگی
•برگزاری انواع کارگاهها و گروهدرمانی
•تستهای روانسنجی
•درمان بدون دارو با دستگاههای آر تی ام اس و تی دی سی اس
تلفن مطب: ۰۲۱۹۱۰۰۵۶۲۶
آدرس مطب: محمودیه خیابان مقدس اردبیلی ایتدای خیابان یامامورا پلاک ۳۳ طبقه ۲ واحد ۴
روش های پزشک در انجام هیپنوتیزم
هیپنوتیزم درمانی یکی از روشهای مؤثر در رواندرمانی است که در کنار روشهایی مانند شناختدرمانی و طرحوارهدرمانی به کار میرود. برخلاف تصور رایج، هیپنوتیزم درمانی یک روش کاملاً مستقل و متفاوت از سایر تکنیکهای رواندرمانی نیست، بلکه میتواند بهعنوان بخشی از یک رویکرد درمانی جامع مورد استفاده قرار گیرد.
در اولین مرحله، پزشک نوع، شدت و عمق مشکل را ارزیابی میکند. این مرحله اهمیت زیادی دارد، زیرا انتخاب روش درمانی مناسب بر اساس این بررسی انجام میشود. بدون شناخت کافی از وضعیت بیمار، شروع درمان میتواند بینتیجه باشد. پس از این ارزیابی، درمانگر از طریق گفتوگو با بیمار، اطلاعات دقیقتری به دست آورده و بر اساس آن روش درمانی را مشخص میکند. اگر تشخیص اولیه نادرست باشد، فرآیند درمان تأثیرگذاری لازم را نخواهد داشت.
هیپنوتراپیست در همان جلسهی اول، بدون داشتن شناخت کافی از مشکل بیمار، درمان را آغاز نمیکند. این کار برخلاف اصول علمی است و ممکن است نتیجهبخش نباشد. پس از اطمینان از تشخیص صحیح، فرآیند درمان آغاز میشود. این مرحله میتواند شامل تکنیکهای مختلفی باشد که بر اساس شرایط بیمار انتخاب و اجرا میشوند.
هیپنوتیزم درمانی، مانند سایر روشهای رواندرمانی، نیازمند زمان، صبر و تعهد بیمار به روند درمان است. پیروی از دستورالعملهای درمانگر و داشتن انتظارات واقعبینانه، نقش مهمی در موفقیت این روش خواهد داشت.
پس از شناسایی مشکل بیمار، هیپنوتراپیست باید تشخیص دهد که آیا هیپنوتیزم روش مناسبی برای درمان است یا اینکه نیاز به استفاده از روش درمانی دیگری وجود دارد. هدف اصلی روانشناس این است که در کوتاهترین زمان ممکن و با بهترین روش، مشکل بیمار را حل کند. ازاینرو، بهتر است که انتخاب روش درمان را به متخصص بسپارید و به او اعتماد کنید.
در مرحلهی بعد، پزشک میزان هیپنوتیزمپذیری بیمار را ارزیابی میکند. این بررسی اهمیت زیادی دارد، زیرا برخی افراد بهطور طبیعی پذیرش بالاتری نسبت به هیپنوتیزم دارند، درحالیکه برخی دیگر ممکن است نیاز به تکنیکهای خاصتری داشته باشند. بهترین روش برای تعیین این میزان، انجام تستهای استاندارد هیپنوتیزم است که توسط درمانگر انجام میشود. این مرحله به پزشک کمک میکند تا تشخیص دهد چه سطحی از هیپنوتیزم برای بیمار مناسب است و چگونه میتوان از این روش بهطور مؤثر استفاده کرد.
در مرحلهی آخر، پس از انجام تستهای هیپنوتیزم و ارزیابی میزان پذیرش بیمار، روانشناس فرایند درمان را آغاز میکند. تعداد جلسات هیپنوتیزم معمولاً بین یک تا پنج جلسه متغیر است که این مدتزمان به میزان استعداد و پذیرش فرد نسبت به هیپنوتیزم بستگی دارد.
پزشک درمان را در حالت خلسه شروع کرده و با بهرهگیری از تکنیکهای هیپنوتیزمی، مشکل بیمار را هدف قرار میدهد. همچنین، در بسیاری از موارد، هیپنوتیزم در کنار سایر روشهای رواندرمانی به کار گرفته میشود تا نتیجهی بهتری حاصل شود. این ترکیب درمانی به بیمار کمک میکند تا تغییرات مثبت و پایدارتری را در روند بهبودی خود تجربه کند.