اگزما دور چشم یا درماتیت اگزمایی پلک‌ها یکی از مشکلات پوستی شایع است که می‌تواند باعث قرمزی، خشکی، خارش، و التهاب در ناحیه دور چشم و پلک‌ها شود. این نوع اگزما می‌تواند به شدت ناراحت‌کننده باشد و در صورت عدم درمان به موقع، ممکن است منجر به مشکلات جدی‌تر مانند زخم، پوسته‌ریزی و حتی مشکلات بینایی شود.
در اینجا، به بررسی علت‌ها، علائم و روشهای درمان اگزمای دور چشم و پلک می‌پردازیم.
علل اگزمای دور چشم
- حساسیت‌های پوستی
- یکی از رایج‌ترین علل اگزما دور چشم، حساسیت به مواد مختلف مانند لوازم آرایشی، کرم‌ها و سایر محصولات مراقبت از پوست است. مواد شیمیایی در این محصولات می‌توانند باعث تحریک پوست حساس اطراف چشم شوند.
- آلرژی‌ها
- آلرژی‌های فصلی یا حساسیت به گرده گیاهان، حیوانات خانگی یا گرد و غبار می‌توانند باعث التهاب و خارش در ناحیه پلک‌ها و دور چشم شوند.
- استفاده از محصولات آرایشی
- استفاده از لوازم آرایشی مانند سایه چشم، ریمل، خط چشم یا کرم‌های چشم که حاوی مواد شیمیایی حساسیت‌زا هستند، ممکن است باعث بروز اگزما شود. به‌ویژه در افرادی که پوست حساس دارند، این محصولات می‌توانند باعث تحریک و خشکی پوست شوند.
- خشکی پوست
- پوست اطراف چشم به دلیل نازک و حساس بودن، به راحتی دچار خشکی و اگزما می‌شود. استفاده از کرم‌ها یا محصولات نامناسب می‌تواند این وضعیت را تشدید کند.
- استرس و اضطراب
- استرس و اضطراب ممکن است با تحریک سیستم ایمنی بدن و تشدید التهاب در نواحی حساس مانند دور چشم باعث بروز یا بدتر شدن اگزما شود.
- عفونت‌ها
- عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی مانند تبخال چشم (هرپس) می‌توانند به اگزما منجر شوند و التهاب و خارش شدید ایجاد کنند.
- نقص در سد محافظتی پوست
- در برخی افراد، نقص در عملکرد سد محافظتی پوست باعث می‌شود که پوست به راحتی در برابر عوامل تحریک‌کننده مانند آلرژن‌ها و میکروب‌ها آسیب ببیند.
علائم اگزمای دور چشم
- قرمزی و التهاب
- یکی از علائم بارز اگزمای دور چشم، قرمزی و التهاب در ناحیه پلک‌ها است. پوست ممکن است دچار تورم و تحریک شود.
- خشکی و پوسته‌ریزی
- پوست اطراف چشم ممکن است خشک و پوسته‌پوسته شود. این خشکی می‌تواند باعث ایجاد احساس کشیدگی یا سوزش شود.
- خارش و درد
- اگزما معمولاً با خارش شدید همراه است. این خارش ممکن است فرد را به لمس یا مالش ناحیه آسیب‌دیده ترغیب کند، که ممکن است باعث تشدید التهاب و عفونت شود.
- ترشح و پوسته‌ریزی
- در برخی موارد، ممکن است پوست اطراف چشم ترشحاتی داشته باشد که با گذشت زمان تبدیل به پوسته‌هایی شوند که بر روی پوست می‌نشینند.
- حساسیت به نور
- برخی افراد ممکن است دچار حساسیت به نور (فتوفوبیا) در اثر التهاب و خارش پوست اطراف چشم شوند.
روشهای درمان اگزمای دور چشم
1. استفاده از کرم‌های مرطوب‌کننده
- مرطوب‌کننده‌ها یکی از مهم‌ترین اقدامات برای درمان اگزما هستند. کرم‌های مرطوب‌کننده می‌توانند رطوبت پوست اطراف چشم را حفظ کرده و خشکی آن را کاهش دهند. از کرم‌هایی استفاده کنید که بدون عطر و مواد شیمیایی مضر باشند.
- کرم‌های مرطوب‌کننده حاوی سرامید و اسید هیالورونیک می‌توانند به تقویت سد محافظتی پوست کمک کنند و از تحریک بیشتر آن جلوگیری کنند.
2. استفاده از کرم‌های ضد التهاب (کورتیکواستروئیدها)
- برای کاهش التهاب و قرمزی، پزشک ممکن است کرم‌های استروئیدی ملایم تجویز کند. این کرم‌ها می‌توانند به تسکین سریع التهاب و خارش کمک کنند، اما استفاده طولانی‌مدت از آن‌ها می‌تواند عوارضی مانند نازک شدن پوست و وابستگی ایجاد کند. بنابراین، استفاده از این کرم‌ها باید تحت نظر پزشک باشد.
- کرم‌های استروئیدی ملایم مانند هیدروکورتیزون می‌توانند برای درمان اگزما دور چشم مفید باشند، اما باید از استفاده خودسرانه آن‌ها خودداری کنید.
3. آنتی‌هیستامین‌ها
- اگر اگزما ناشی از آلرژی باشد، مصرف داروهای ضد آلرژی مانند آنتی‌هیستامین‌ها می‌تواند به کاهش خارش و التهاب کمک کند.
4. استفاده از داروهای بدون نسخه (OTC)
- کرم‌های ضد خارش بدون نسخه مانند کرم‌های حاوی کالامین یا آفلاما می‌توانند به تسکین خارش و التهاب در ناحیه دور چشم کمک کنند.
5. پرهیز از عوامل تحریک‌کننده
- اجتناب از محصولات آرایشی و مراقبت از پوست که ممکن است موجب تحریک یا آلرژی شوند، اهمیت زیادی دارد. برای مثال، از محصولات آرایشی با مواد شیمیایی یا عطرهای قوی دوری کنید.
- همچنین، به محصولات مراقبت از پوست مانند کرم‌های مرطوب‌کننده یا ضد آفتاب‌های غیرکومدوژنیک (که منافذ پوست را مسدود نمی‌کنند) توجه کنید.
6. درمان‌های طبیعی و خانگی
- آلوئه‌ورا: آلوئه‌ورا خاصیت ضد التهابی و آرام‌بخش دارد و می‌تواند به کاهش التهاب و ترمیم پوست کمک کند. می‌توانید ژل آلوئه‌ورا را مستقیماً روی پوست اطراف چشم بمالید.
- عسل: عسل طبیعی خاصیت ضد باکتریایی و مرطوب‌کنندگی دارد و می‌تواند به تسکین التهاب و خشکی کمک کند.
- چای سبز: کمپرس چای سبز سرد بر روی پلک‌ها می‌تواند به کاهش التهاب و خارش کمک کند، زیرا چای سبز دارای خواص ضد التهابی است.
7. استفاده از ضد آفتاب مخصوص پوست حساس
- استفاده از ضد آفتاب‌های فیزیکی (که حاوی زینک اکسید یا دی اکسید تیتانیوم هستند) برای پوست حساس اطراف چشم ضروری است. ضد آفتاب‌های شیمیایی ممکن است باعث تحریک پوست دور چشم شوند.
8. پزشک متخصص
- در صورتی که اگزما دور چشم شدید و مزمن باشد یا با علائم غیرعادی مانند عفونت همراه باشد، حتماً باید به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید. پزشک ممکن است درمان‌های دارویی قوی‌تر مانند ایمونوسوپرسیوها یا کورتیکواستروئیدهای خوراکی تجویز کند.
نکات پیشگیری از اگزمای دور چشم
- استفاده از محصولات ملایم
- از محصولات پوست بدون عطر و پارابن برای پوست حساس دور چشم استفاده کنید.
- مرطوب نگه داشتن پوست
- از مرطوب‌کننده‌های مناسب برای پوست حساس اطراف چشم استفاده کنید تا از خشکی و تحریک پوست جلوگیری شود.
- پرهیز از مالیدن چشم‌ها
- مالیدن و خراشیدن چشم‌ها می‌تواند باعث تشدید التهاب و عفونت شود. از لمس چشم‌ها با دست‌های آلوده خودداری کنید.
- کنترل استرس
- استرس می‌تواند به تشدید اگزما کمک کند. استفاده از تکنیک‌های کاهش استرس مانند یوگا و مدیتیشن می‌تواند مفید باشد.
نتیجه‌گیری
اگزمای دور چشم یک مشکل پوستی شایع است که می‌تواند به علت حساسیت، آلرژی، خشکی پوست، یا حتی استرس ایجاد شود. درمان این نوع اگزما معمولاً شامل استفاده از کرم‌های مرطوب‌کننده، داروهای ضد التهاب و استروئیدی، و پرهیز از عوامل تحریک‌کننده است. اگر اگزما به درمان‌های خانگی و دارویی پاسخ نداد، مشاوره با پزشک متخصص پوست ضروری است تا از درمان‌های تخصصی و مناسب استفاده شود
